Hoogsensitief én leefhonger
Wat is hoogsensitiviteit en ook: wat is het niet?
Je kunt natuurlijk op internet een test doen en veel boeken lezen over hooggevoeligheid, maar je zal merken dat je daar meestal niet veel verder mee komt. Ik merk in de begeleiding van hoogsensitieve mensen dat het voor hen veel zinvoller is zichzelf te begrijpen, hoogsensitiviteit te begrijpen en te leren hoe ze deze karaktereigenschap kunnen aanwenden als kracht. Een kwetsbare kracht, waarmee hun leven in een ander perspectief komt te staan, lichter wordt, meer vreugdevol.
Dit is niet de plek om in te gaan op de begripsverwarring rondom de vele termen waar hoogsensitiviteit soms in één adem mee genoemd wordt. Denk aan ADD, ADHD, autisme, borderline, PTSS enz. Belangrijk is dat hoogsensitiviteit géén aandoening of afwijking is die behandeld moet worden.
Hoogsensitief: dat bén je, dat héb je niet.
De vraag is dus niet: hoe komt iemand van zijn/haar hoogsensitiviteit af, maar hoe kan iemand zijn/haar evenwicht (her)vinden?
Als hoogsensitiviteit geen stoornis is, geen aandoening, niets vreemds, ook geen hype van de 21e eeuw, wat is het dan wel?
Hoogsensitiviteit is niets meer of minder dan een wetenschappelijk aantoonbare eigenschap van het zenuwstelsel. Het is het vermogen om subtiele informatie waar te nemen, deze intens te beleven en diepgaand te verwerken. De belangrijkste kenmerken zijn:
-
Diepgaande verwerking: bedachtzaamheid, consciëntieus zijn, rijke verbeelding en levendige dromen.
-
Overstimulatie: sterke lichamelijke reactie(s) zoals zweten en een snellere hartslag waardoor je minder goed na kunt denken en niet de prestatie kunt leveren die je zou willen/kunnen leveren.
-
Emotionele intensiteit: ervaren en tonen van intense emotionele reacties. Bijvoorbeeld intens verdriet kunnen ervaren, diep teleurgesteld zijn of bijvoorbeeld intens schrikken, maar ook positieve emoties zoals blijheid, opluchting en geruststelling met iedere vezel in je lijf kunnen ervaren.
-
Sensorische sensitiviteit; een sterker bewustzijn van subtiele prikkels in je omgeving en sneller geïrriteerd raken door onschadelijke prikkels zoals ruwe stoffen, geluid/lawaai of onaangename geuren.
Een hoogsensitief persoon is zich dus bewuster van subtiele signalen in zijn/haar omgeving en verwerkt deze anders.
Als hoogsensitief persoon hecht je veel waarde aan harmonie. Harmonie op je werk, betaald of vrijwillig, harmonie in je gezin, in je relaties. Ook ben je meestal op zoek naar diepe verbinding met anderen, naar zinvolle relaties. Daarbij heb je oog voor het kleine, het kwetsbare in jouzelf, in anderen, in de natuur.
Mogelijk ben je verleerd om dit te waarderen? Niet zo vreemd in onze Westerse prestatiegerichte cultuur waar nog nauwelijks ruimte is om even stil te staan, even een momentje niet te jagen en te haasten.
Hoogsensitieve mensen hebben de wereld veel te brengen. Ik noemde al verbinding en gerichtheid op de natuur. En verder: tolerantie, creatieve oplossingen (out of the box denken), empathie, oprechte betrokkenheid bij wereldproblematiek, diepe reflectie op gebeurtenissen, hulpvaardigheid en een intens gevoel voor rechtvaardigheid.
Strong willed ofwel: leefhonger!
Ben je hoogsensitief en vermoed je dat je ook “strong willed” bent? Dan ben je een “hoogsensitieve high sensation seeker” (HSP/HSS). Deze term is geïntroduceerd door Elaine Aron, een Amerikaanse psychotherapeute, die eind jaren negentig de eerste boeken over hooggevoeligheid schreef. Weer anderen hebben het over “thrill seeking” of “extraverte HSP”. Ik kies voor de term “strong willed HSP” om de wilskrachtige, temperamentvolle sensitieve mens aan te duiden.
Hieronder een aantal kenmerken van “strong willed” zijn waar je je wellicht in herkent:
-
Sterke behoefte aan afwisseling
-
Behoefte aan snelheid/hoog tempo
-
Sterke behoefte om ergens “nodig te zijn”
-
Ondernemend zijn, graag nieuwe dingen doen, nieuwe uitdagingen aangaan
-
Vaak verbaal sterk en goed in het bedenken van (tegen)argumenten
-
Sterke drang om te creëren, in brede zin van het woord (vaak iets dat zinvol is voor de wereld om je heen)
-
Veel willen beleven en leergierig zijn
-
Sterke behoefte aan autonomie
-
Energiek zijn, veel behoefte aan fysieke beweging
Schaduwkanten van een sterke wil kunnen zijn:
-
Geen “nee” kunnen horen, moeilijk om kunnen gaan met kritiek
-
Ongeduldig, slachtoffer van eigen enthousiasme (12 ambachten, 13 ongelukken)
-
Snel op iets uitgekeken zijn
-
Lastig vinden om met anderen samen te werken
-
Moeite met parkeren van de bruisende kolk van ideeën in jezelf
-
Snel leeglopen in “vlakke” situaties, of bij oppervlakkigheid, middelmatigheid
-
Bij “stil staan” een gevoel van somberheid ervaren
Hoogsensitief én strong willed: een boeiende combinatie
Het is je vast opgevallen dat de kenmerken en kwaliteiten van hoogsensitief zijn niet altijd “vanzelf” samengaan met de kwaliteiten van “strong willed” zijn. Precies dit is de reden dat mensen met deze beide karaktereigenschappen vaak worstelen met hun energiebalans en in hun zoektocht naar zingeving.
Immers: de prikkels die je opzoekt vanuit je behoefte aan uitdaging (je strong willed kant) kunnen snel teveel zijn voor je “hoogsensitieve kant”. En een behoefte vanuit je hoogsensitiviteit (bijvoorbeeld uitrusten in je weekend) strookt al snel niet met de behoefte vanuit je prikkelzoekende kant (avontuur, uitdaging, iets nieuws proberen!).
“Life isn’t about waiting for the storm to pass, it’s about learning how to dance in the rain….”
(Vivian Greene)
Als strong willed hoogsensitief persoon (HSP) zie jij de schoonheid en ervaar je de vreugde van dansen in de regen. En regent het niet? Dan zoek jij de regen en liever nog een lekkere storm zelf wel op! Je wilt je vuur voelen, nieuwe uitdagingen aangaan, in jouw tempo ontdekken en doen wat werkelijk bij jou past.
Veel (getalenteerde) mensen ervaren hoogsensitief en strong willed zijn jarenlang als een last. Mogelijk werd je als kind als overgevoelig, verlegen of zelfs als een aansteller beschouwd. En misschien ervaar je intense frustratie omdat je sterke wil nauwelijks meer ruimte krijgt. Ga voor jezelf maar eens na: hoe ver moet je terug gaan naar een periode waarin jij helemaal ontspannen én vrij en blij was? Toen je vol overgave de dingen deed die jou blij maakten, en die jouw leven betekenis gaven?
Kijk dan eens of mijn aanbod bij jou past. Natuurlijk is een combinatie ook mogelijk. Coaching en lichaamswerk kunnen elkaar heel goed aanvullen.
Voel jij een verlangen om deze last te gaan transformeren naar meer rust, vrijheid en authenticiteit?
En zoek je daarbij ondersteuning?